درمان یک ناهنجاری دندانی یا فک به دو دلیل اصلی انجام می گیرد، اول برای سلامتی و جلوگیری از شدت بیشتر ناهنجاری و دوم برای ایجاد تغییرات ظاهری در فرد تا اعتماد به نفس بیشتری ایجاد گردد و مراجعه کننده با احساس آرامش بیشتری در جمع های مختلف حضور پیدا کند.به عنوان بهترین درمان و پر استقبال ترین درمان در این زمینه می توان به ارتودنسی دندان اشاره کرد و شامل انواع زیر است:
- ارتودنسی ثابت
- ارتودنسی نامرئی
- ارتودنسی سرامیکی (که براکت ها شفاف و بی رنگ هستند)
- ارتودنسی لینگوال (براکت پشت دندان ها قرار می گیرد)
تنوع ارتودنسی ثابت، مزایا، معایب، فرآیند و هزینه ارتودنسی دندان درمان از جمله مورادی است که در این مطلب با هم مرور می کنیم.
ارتودنسی ثابت چیست؟
یک روش درمانی صاف کردن دندان ها، از بین بردن ناهنجاری های فک، ایجاد همراستایی دندان ها و فک ها، ارتودنسی ثابت دندان است که در آن براکت های مخصوص ارتودنسی با چسب ویژه بر روی دندان چسبانده می شوند و با کمک سیم ارتودنسی این براکت ها به هم متصل و تحت فشار قرار می گیرند. متخصص ارتودنسی با کشیدن این سیم به گونه ای با براکت ها به دندان ها فشار وارد می کند که در جهت اصلاح وضعیت موجود حرکت کنند و در موقعیت مناسب و طبیعی قرار بگیرند. ارتودنسی ثابت دارای انواع روش اجرا و همچنین تنوع براکت از نظر جنس و طراحی می باشد. از آنجایی که در این روش براکت ها به دندان ها چسبانده می شوند امکان برداشتن براکت توسط خود فرد وجود ندارد و همین موضوع سبب شده است که به آن ارتودنسی ثابت بگویند.
انواع ارتودنسی ثابت دندان
متناسب با اینکه براکت استفاده شده از چه جنسی باشد، چه ویژگی داشته باشد و کجای دندان نصب شود، ارتودنسی ثابت به چند نوع تقسیم می گردد:
- ارتودنسی ثابت معمولی : در این نوع ارتودنسی از براکت های فلزی ساده و معمولی استفاده می شود که همه ما با آنها برخورد داشتیم و از سال ها قبل استفاده می شوند و همچنان بخاطر نتایج خوب و مناسبی که ارائه می دهند و شرایط قیمتی، دارای استقبال بالایی هستند.
- ارتودنسی ثابت شفاف: زمانی که براکت استفاده شده سرامیکی باشد که دارای رنگی مشابه دندان ها یا رنگ شفاف هستند به آن ارتودنسی شفاف یا ارتودنسی سرامیکی دندان می گویند.
- ارتودنسی ثابت دیمون : یک روش نوین از درمان ارتودنسی است که مانند ارتودنسی ثابت معمولی در سطح دندان ها اجرا می شود با این تفاوت که براکت های آن دارای قابلیت خود تنظیم شوندگی هستند. ارتودنسی ثابت دیمون خود نیز با توجه به اینکه جنس براکت از چه ماده ای باشد به دسته های مختلف تقسیم می شود.
- ارتودنسی ثابت لینگوال(ارتودنسی ثابت پشت دندان) : زمانی که تجهیزات ارتودنسی در پشت دندان ها به گونه ای نصب شود که از روبرو قابل مشاهده نباشند، ارتودنسی لینگوال اجرا شده است. انجام این نوع ارتودنسی نسبت به ارتودنسی های دیمون و معمولی سخت تر است ولی به دلیل دیده نشدن تجهیزات ارتودنسی فرد احساس راحتی بیشتری دارد.
مزایای ارتودنسی ثابت
این نوع ارتودنسی بعد از نصب تا اتمام درمان در سطح دندان ها قرار دارد و از روی آنها جدا نمی شود. همین امر سبب می گردد که مزایای زیر برای فرد توسط این روش فراهم گردد :
- قدرت درمانی این روش بسیار بالا می باشد.
- قابلیت درمان ناهنجاری تمام دندان ها با ارتودنسی ثابت وجود دارد.
- اغلب ناهنجاری های دهان و دندان در شدت های مختلف را می توان با ارتودنسی ثابت درمان کرد.
- روند درمان و تغییرات ایجاد شده کاملا تحت کنترل است و بهترین بازدهی ممکن را فراهم می کند.
- تجهیزات ارتودنسی ثابت به صورت آماده می باشند و مستقیم روی دندان نصب می گردند.
- فرآیند درمان ناهنجاری با سرعت مناسبی انجام می شود.
- بهترین روش برای ناهنجاری های دهان و دندان کودکان می باشد.
- برای افرادی که فراموش کاری دارند یا همکاری مناسبی با متخصص ندارند، ارتودنسی ثابت مفیدتر است.
معایب ارتودنسی ثابت
در کنار مزایا، معایب و محدودیت هایی توسط این درمان برای فرد بوجود می آید که بیشتر جنبه مراقبتی و احتیاط دارند و باید در طول درمان به آنها توجه کند.
- احتمال ایجاد زردی و کدری سطح دندان به دلیل وجود براکت ها به مدت طولانی.
- ایجاد تغییرات ظاهری در ارتودنسی های معمولی و دیمون که ممکن است فرد احساس رضایت خوبی از چهره اش به دلیل تجهیزات ارتودنسی نداشته باشد.
- نظافت و بهداشت دهان و دندان سخت انجام می شود و باید با دقت و حوصله زیاد برای آن وقت گذاشت.
- ایجاد حساسیت در روزهای اول بخاطر وجود تجهیزات ارتودنسی در دهان و دندان.
- احتمال آسیب به دندان های عصب کشی شده و پر شده وجود دارد.
- سطح دندان باید برای نصب براکت ها تراشیده شود و احتمال آسیب به مینای دندان توسط دندانپزشک کم تجربه با توانایی پایین، وجود دارد.
- فشار براکت ها و سیم ها به صورت پیوسته بر روی دندان ها احساس می شود.
- در خوردن غذا و خوراکی ها و صحبت کردن مخصوصا در روزهای اولیه ممکن است کمی مشکل ایجاد شود.
روند درمان ارتودنسی ثابت
پس از آنکه تجهیزات ارتودنسی ثابت در سطح بیرونی یا داخلی دندان ها قرار گرفت، فرآیند اصلاح و درمان آغاز می گردد. این روند به گونه ای نیست که فرد صبح به صبح متوجه تغییرات ایجاد شده گردد. میزان تغییرات بسیار ناچیز و حدود یک میلیمتر در ماه است. در فرآیندهای درمانی که به دلیل تراکم بالا قبل از ارتودنسی متخصص اقدام به کشیدن دندان مراجعه کنند نماید، تغییرات ناشی از درمان ارتودنسی در محدوده دندان خالی شده با سرعت بیشتری قابل مشاهده خواهد بود. در روند درمانی حضور مرتب بیمار در جلسات دوره ای معاینه الزامی می باشد. این جلسات بسته به نوع ارتودنسی و شرایط ناهنجاری بین یک ماه تا ۴۵ روز تکرار می گردد و متخصص ارتودنسی با انجام معاینات کامل، وضعیت سیم و براکت ارتودنسی را بررسی می کند و ممکن است فشار اعمالی آنها را بیشتر نماید. روزهای اول بعد از هر مراجعه ممکن است فرد احساس فشار بیشتری در دندان ها داشته باشد.
در طول درمان اگر براکتی از دندان ها جدا شد یا انتهای سیم ارتودنسی از محل خود خارج گردید، با درخواست وقت و نوبت اضطراری از متخصص، برای رفع مشکل اقدام نمایید.